Jakie są różnice w prawie pracy w Czechach, Słowacji na Węgrzech i w Polsce?
Kochani, jakiś czas temu robiłam porównanie warunków życia w Polsce, w Czechach i na Węgrzech. Jednak ciągle nie dawał mi spokoju jeden brakujący element, mianowicie porównanie warunków pracy. Ciężko przecież jest ocenić codzienność, nie mając wglądu w jedną z najważniejszych sfer życia, jaką jest praca. To w pracy spędzamy 1/3 dnia, jeśli nie więcej. Zasady pracy obowiązujące u nas są nieco inne niż u naszych przyjaciół z Grupy Wyszehradzkiej. Jakie różnice w prawie pracy możemy napotkać w Czechach, Słowacji czy na Węgrzech? O tym poniżej.
Ile godzin się pracuje?
We wszystkich państwach Grupy Wyszehradzkiej tygodniowa norma czasu pracy w wynosi 40 godzin. Wyjątki stanowią młodociani pracownicy, a niektóre kraje mają specjalne przepisy dla przypadków narażonych na cięższe warunki pracy. I tak:
Tygodniowy czas pracy w Polsce
Wynosi przeciętnie 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy. W szczególnych przypadkach czas pracy można skrócić. Może być on też wydłużony, jeśli tego wymaga stanowisko pracy.
Tygodniowy czas pracy w Czechach wynosi:
–40 godzin w systemie jednozmianowym, za wyjątkiem pracowników zatrudnionych pod ziemią przy wydobyciu węgla, budowie kopalń, badaniach geologicznych (ale to nas chyba nie dotyczy 🙂 )
–38,75 godziny w systemie dwuzmianowym,
–37,5 godziny w systemie trójzmianowym.
Tygodniowy czas pracy na Węgrzech
Na Węgrzech pełny etat oznacza ośmiogodzinny dzień pracy czyli 40 godzin w tygodniu. W przepisach nie znajdziemy limitu czasu pracy w szczególnych przypadkach, jak to jest regulowane np. w Czechach.
Tygodniowy czas pracy na Słowacji
Podobnie jak w poprzednich przypadkach tygodniowo pracuje się 40 godzin. Regulacje z ograniczeniami czasu pracy są podobne do czeskich:
– w przypadku pracy na dwie zmiany, tygodniowy czas pracy wynosi 38,75 godziny
– w przypadku pracy na trzy zmiany, tygodniowy czas pracy wynosi 37,5 godziny
Dodatkowo, czas pracy osób mających kontakt z substancjami chemicznymi uznanymi jako rakotwórcze wynosi 33,5 godz. tygodniowo.
Tygodniowy czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin (włączając nadgodziny).
Myślisz o wyjeździe z Polski?
Jeśli rozważasz emigrację i poszukujesz rzetelnych informacji, które pomogą Ci w podjęciu decyzji, mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Przygotowałam poradnik na ten temat, zgromadziłam w nim praktyczne wskazówki i wywiady z emigrantami z różnych krajów. Dzięki tej książce, krok po kroku, możesz przygotować się do życia w nowym kraju. Sprawdź
Na kodewelinagacotrzymasz 30% zniżki zarówno na wersję papierową, jak i e-booka na stronie wydawnictwa Pascal
A co z nadgodzinami?
Nadgodziny w Polsce- jeśli pracownik pracuje w nadgodzinach w zwykły dzień pracy, dodatek wynosi 50 procent wysokości wynagrodzenia
Nadgodziny w Czechach– płatne dodatkowo 25%
Nadgodziny na Węgrzech- płatne dodatkowo 50%, ewentualnie obowiązuje ekwiwalent za dodatkowe godziny pracy
Nadgodziny na Słowacji – płatne dodatkowo 25%, jeśli to jest „ryzykowna” praca, wtedy 35%
Ile wyniesie nasza wypłata?
Wspominałam o niej we wpisie o kosztach życia w Polsce, Czechach i na Węgrzech. Pisałam o tym, że prawie każdy Polak nam powie, że z to pewnością Polacy mają najgorzej i o tym, że się myli.
Przykład: za kwotę brutto wzięłam 4,900 polskich złotych ~ 30,000 koron czeskich ~ 350,000 forintów węgierskich i ~1125 euro. Jest to stawka o którą po studiach możemy starać się bez większego problemu w każdej ze stolic (korporacje). UWAGA! Kwota podane przeze mnie jest orientacyjna i zależna od wykonywanego zawodu czy regionu.
Zarobki w Polsce, Czechach, Węgrzech i na Słowacji
Polskie netto: 3479 PLN
Czeskie netto: 22,740 CZK/ 3707 PLN (kurs 0.16304)
Węgierskie netto: 232,750 HUF/ 3269 PLN (kurs 0,01404764)
Słowackie netto: 849 EUR/ 3697 PLN (kurs 4.35520)
*Ważne! W wynagrodzeniu stawki netto wzięto pod uwagę osobę bezdzietną.
Jak widać na przykładzie, różnice są spore. Czesi mają w tym wypadku najlepiej, bo z wypłaty zabiera im się najmniej. A kto ma najlepiej w pozostałych przypadkach?
Ile przysługuje nam przerwy w pracy?
Polska- w ciągu 8 godzin pracy przysługuje nam 15 minut przerwy.
Czechy – tu nie wlicza się do czasu pracy przerwy obiadowej.
Węgry- po przepracowanych 6 godzinach przysługuje nam 20 minut dziennie. W przypadku dłuższej pracy, przerwa powinna mieć miejsce co trzy kolejne godziny pracy.
Słowacja- tu nie wlicza się do czasu pracy przerwy obiadowej.
Ważne! Zarówno w Polsce jak i na Węgrzech przerwy mogą być wyliczane w inny sposób, np. praca 8 godzin, a gdzieś pomiędzy godzina/ pół godziny niepłatnej przerwy na tzw. lunch. Osobiście jestem zwolenniczką szybkiej kanapki w przerwie, żeby w domu wraz z M. zjeść prawdziwy obiad. Z tego też powodu nie do końca wpasowałam się w kulturę węgierskiej firmy, ale o tym innym razem 🙂
Praca w święta
Przepisy regulują dni wolne od pracy w każdym z krajów. Jednak co kraj to obyczaj, ponadto, co firma to inne zasady. Jak to wygląda w krajach Grupy Wyszehradzkiej?
Dni wolne od pracy w Polsce- 1 stycznia, 6 stycznia, Poniedziałek Wielkanocny, 1 i 3 maja, Zielone Świątki, Boże Ciało, 15 sierpnia, 1 listopada,11 listopada, 25 i 26 grudnia
Uwaga! W przypadku pracy w dni świąteczne wg. Polskiego prawa jest to zakazane, za wyjątkiem szczególnych przypadków. Takie godziny powinny zostać wypłacone dodatkowo w wysokości 100 procent wynagrodzenia.
Dni wolne od pracy w Czechach- 1 stycznia, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, 1 maja, 8 maja, 5 lipca, 6 lipca, 28 września, 28 października, 17 listopada, 24 grudnia, 25 grudnia, 26 grudnia
Uwaga! Praca w dni wolne od pracy i święta w Czechach jest możliwa, można później wybrać dzień wolny, lub pieniądze (kwota nie jest zdefiniowana).
Dni wolne od pracy na Węgrzech– 1 stycznia, 15 marca, Poniedziałek Wielkanocy, 1 maja, Zielone Świątki, 20 sierpnia, 23 października, 1 listopada oraz 25 i 26 grudnia
Uwaga! Praca w dni wolne od pracy i święta na Węgrzech jest możliwa. Wtedy wg. ustawy pracownik ma płacone 100% dodatku płaconego za pracę lub 50% i wolny dzień. Sama spotkałam się z dość dziwną sytuacją: w zeszłym roku 15 października, w sobotę odrabiało się 31 października jako dzień wolny. Jako, że pracowałam 31 , nie musiałam odrabiać soboty. Mimo wszystko, 15 października został mi naliczony jako urlop. Takie prawo.
Dni wolne od pracy na Słowacji- 1 stycznia, 6 stycznia, 14 kwietnia, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, 1 maja, 8 maja Dzień Zwycięstwa nad faszyzmem, 5 lipca, 29 sierpnia, 1 września, 15 września, 1 listopada, 17 listopada, 24 grudnia, 25 grudnia, 26 grudnia
Uwaga! Praca w dni wolne od pracy i święta na Słowacji jest możliwa, płatna dodatkowo minimum 50%.
Ile urlopu nam przysługuje?
Warunki urlopu w Polsce:
to nic trudnego, mamy dwie stawki urlopowe:
-20 dni – gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
-26 dni – gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Pracownikowi przysługuje prawo do urlopu po odpracowaniu miesiąca. Wedle prawa możemy skorzystać z „urlopu na żądanie”. Mamy do dyspozycji dni wolne „za opiekę nad dzieckiem”, jednak nie wlicza się to do urlopu.
Warunki urlopu w Czechach- są ustalane indywidualnie.
Minimalna długość urlopu w RCz wynosi 4 tygodnie (20 dni). Pracownicy stanowisk państwowych mają prawo do 5 tygodni (25 dni) urlopu. Takie same stawki proponuje część korporacji. Pracownik nabywa prawo do urlopu (lub do jego proporcjonalnej części) po odpracowaniu co najmniej 60 dni w roku.
Warunki urlopu na Węgrzech:
są nieco bardziej skomplikowane.
Do 25 roku życia przysługuje nam 20 dni roboczych, powyżej 25 lat – 21 dni roboczych. Kolejno:
– do 31 roku życia – dodatkowy dzień wolny co 3 lata,
– do 45 roku życia – dodatkowy dzień wolny co 2 lata,
– powyżej 45 lat – 30 dni roboczych.
Dodatkowe dni wolne (wliczane do urlopu) należą nam się gdy mamy dzieci i jesteśmy rodzicem, który „bardziej” opiekuje się dzieckiem.
Warunki urlopu na Słowacji
Urlop udzielany jest minimalnie na 4 tygodnie (20 dni) w ciągu roku. Gdy pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę dłużej niż 15 lat ma do dyspozycji 5 tygodni (25 dni) urlopu.
Chorobowe
Chorobowe w Polsce:
zasiłek chorobowy wynosi minimum 80% podstawy wymiaru podstawy. W przypadkach pobytu w szpitalu 70% podstawy wymiaru, chyba, że jest niezdolność do pracy- wtedy pracownik powinien otrzymać 100% podstawy wymiaru.
Chorobowe na Węgrzech:
pierwsze 15 dni choroby zasiłek wypłaca pracodawca. Kwota zasiłku wynosi 70% pensji. Po tym okresie zasiłek chorobowy wypłaca instytucja ubezpieczeniowa. Kwota zasiłku jest zależna od okresu ubezpieczenia: wynosi 60% przeciętnego wynagrodzenia przy co najmniej 2 latach zatrudnienia, 50% kiedy okres zatrudnienia jest krótszy niż 2 lata.
Chorobowe w Czechach:
zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi od 4 dnia choroby w wysokości 60% średniego wynagrodzenia. Od 15 dnia kalendarzowego choroby pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany przez urząd. Zasiłek ten również wynosi 60% dziennej podstawy wymiaru.
Chorobowe na Słowacji:
zasiłek chorobowy za pierwsze dni choroby wynosi 25% podstawy wymiaru składki opłacanej przez pracownika. Od 4 dnia choroby wysokość zasiłku dziennego wzrasta do 55%. Począwszy od 11 dnia choroby, zasiłek wypłacany jest przez słowacki ZUS w wysokości 55% podstawy wymiaru składki. Zasiłek chorobowy wypłacany jest również za soboty, niedziele i dni wolne od pracy. *Myślę, że to zaskoczenie dla nie jednego Polaka 🙂
Urlop macierzyński
Urlop macierzyński w Polsce
Przysługuje wyłącznie pracownicom, a więc kobietom zatrudnionym na umowę o pracę. Długość urlopu zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, i wynosi 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Zasiłek wynosi 100 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jako podstawę wymiaru przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc nabycia praw do zasiłku macierzyńskiego. Dodatkowo, jeśli rodzic chce zostać dłużej z niemowlakiem może udać się na urlop rodzicielski, który wynosi 32 tygodnie. W tym przypadku zasiłek będzie wynosić 60 %. Jeśli jednak kobieta wcześniej zadecyduje, że przez cały rok chce zostać z dzieckiem w domu, może przez 12 miesięcy dostawać po prostu 80 procent wynagrodzenia.
Urlop macierzyński na Węgrzech
Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie, gdy po pierwsze była ubezpieczona przez 365 dni w ciągu 2 lat poprzedzających poród. Zasiłek macierzyński pobierany jest przez okres urlopu macierzyńskiego, który zgodnie z węgierskim kodeksem pracy wynosi 168 dni (24 tygodnie). Zasiłek macierzyński wynosi do 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Urlop macierzyński w Czechach
Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie, gdy po pierwsze była ubezpieczona przez co najmniej 270 dni w ostatnich dwóch latach przed dniem porodu. Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 60% podstawy wymiaru wyliczanej na podstawie wynagrodzenia pracownicy z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc przyznania prawa do zasiłku. Zasiłek przysługuje przez okres 28 tygodni. Kiedy kobieta urodziła dwoje lub więcej dzieci, albo jest samotnie wychowuje dzieci zasiłek przysługuje przez okres do 37 tygodni.
Urlop macierzyński na Słowacji
Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie, gdy po pierwsze była ubezpieczona przez co najmniej 270 dni w ostatnich dwóch latach przed porodem. Zasiłek wypłacany jest przez 28 tygodni, zaczynając od 6 tygodnia poprzedzającego przewidzianą datę rozwiązania. Jest możliwość pobierania zasiłku najwcześniej od 8 tygodnia poprzedzającego tę datę. W przypadku matki samotnej, bezrobotnej oraz porodu więcej niż jednego dziecka urlop ulega zwiększeniu do 37 tygodni. Zasiłek stanowi 65% dziennego wynagrodzenia.
Zapraszam do powiązanego wpisu: Polska, Czechy, Węgry: Porównanie kosztów życia
Więcej o relokacji na Węgry
Dla zainteresowanych przeprowadzką do Czech więcej informacji o tym jak się żyje w Pradze
O atrakcjach Pragi przeczytasz we wpisie: Co warto zobaczyć w Pradze
Kochani, nie zapominajmy o moim zdaniem najważniejszej rzeczy. Praca za granicą to zawsze coś innego niż praca w Polsce, obowiązują nas inne kodeksy i zwyczaje. I mimo, że różnice w prawie nie będą tak diametralne, zawsze musimy je znać. Nieznajomość prawa szkodzi, nawet na emigracji.
Ps. Jeśli popełniłam jakiś błąd, proszę o kontakt.
Dla zainteresowanych: Niedawno wydałam książkę m.in. o tym jak wyglądało życie i w Czechach, i na Węgrzech.. Bez zbędnego koloryzowania opowiedziałam o tym jak było w rzeczywistości. Jeśli interesuje Cię ten temat, sprawdź stronę książki. Możesz tam pobrać bezpłatny fragment i dowiedzieć się czy jest to pozycja dla Ciebie.
Cześć! Mam nadzieję, że podążycie moim szlakiem w podróży. Chętnie oglądam zdjęcia i filmy moich czytelników, dlatego oznaczajcie mnie w mediach społecznościowych:
Instagram: @ewelina.gac
Facebook: @wposzukiwaniukoncaswiata
Takie porównywanie wypłat brutto/netto jest mało miarodajne i wcale nie odzwierciedla sytuacji. Należałoby porównać roczny dochód po odliczeniu kwoty wolnej od podatku (PL, SK, HU) czy też rabatu podatkowego (CZ). W grę wchodzą kwoty wolne nawet do kilku tys. euro, więc różnica jest znaczna. Co nie zmienia faktu, że Polska w tym zestawieniu i tak będzie na szarym końcu, bo mamy jedne z najwyższych obciążeń na świecie.
Cześć, któregoś dnia takie porównanie mam nadzieję, że zrobię. Jednak mimo wszystko, w wypadku porównania wypłat netto/brutto Polska klasuje się na trzecim miejscu- a wyżej raczej nie będzie, biorąc pod uwagę kwotę wolną czy rabat podatkowy. Pozdrowienia, Mike.
Bardzo interesujący wpis! Dowiedziałam się wiele ciekawych i całkiem nowych rzeczy! Dzięki!
Miło mi to słyszeć Agnieszko! Pozdrowienia
Dobrze, że pokusiłaś się na takie zestawienie. Przynajmniej jakieś wstępne rozeznanie można sobie zrobić.
Dziękuję, mam nadzieję, że się przyda. Pozdrowienia 🙂
Dzięki za poruszenie tematu ubezpieczeń. Przydało mi się. Pozdrawiam serdecznie
Bardzo mi miło. Pozdrawiam!
Weź pod uwagę, że w Czechach masz jako samotny ok, 25 tys kaczek ulgi na podatek co roku, więc kwota należnego podatku zmniejszana jest o tą wartość (nie jak u nas dochód o kwotę wolną), co daje to, że przy tej płacy podatek dochodowy zaczynasz płacić dopiero gdzieś w maju-czerwcu (zakładając, że pracujesz od 1 stycznia oczywiście). Co do Węgier to akurat problemu nie ma bo nie ma i kwoty wolnej i kroją od każdego forinta 15 fillerów, co do Słowacji nie wiem, nie pracowałem.
Postaram się takie zestawienie przygotować, ale czas czasem goni 🙂 Co do tej kwoty wolnej od podatku/ulgi/ rabatu- myślę, że mimo wszystko ranking będzie podobny. Pozdrowienia!
Choć sama nie zamierzam pracować za granicą ( choć nigdy nie mów nigdy :d ) wpis zrobil na mnie wrażenie, widać , że zrobiłaś dokładny research ? Z tego co widzę to w Polsce jednak nie jest tak źle jak ciągle się mówi ? Pozdrawiam
Zgadzam się 🙂 zazwyczaj negatywne informacje dotyczące sytuacji ekonomiczno/polityczno/socjalnej są bardzo naciągane. Oczywiście, nie tylko w Polsce. 🙂
Raczej tak 🙂
W sumie dosyć podobne są te warunki ?
W godzinach pracy, owszem, jednak tematy socjalne sporo się różnią.
Ciekawe jak to wygląda w przypadku osób niepełnosprawnych.
Będę musiała sprawdzić 🙂
Po ilości polaków pracujących w fabrykach w Czechach wiem że musi się to bardzo opłacać…
Ze względów podatkowych oczywiście 🙂 Pozdrowienia, Anno!
Brzmi bardzo ciekawie, wcześniej nie wiedziałam jak to wygląda u naszych południowych sąsiadów.
Dziękuję, miło mi to słyszeć. Pozdrowienia!
Dziękuję! Miło mi to słyszeć i… życzę powodzenia. 🙂
Fajne zestawienie, ja mieszkam we Francji i tu mamy 35 godzinny tydzien pracy, a niektorym i tak sie to strasznie dluzy. Za to 25 dni urlopu, niezaleznie od stazu w danym miejscu pracy.
Jak to mówią, do dobrego łatwo się przyzwyczaić 🙂 chętnie więcej poczytam na ten temat. Serdeczne pozdrowienia!
Widzę, ze macierzyński u nas korzystny. Jego wydłużenie było bardzo istotne dla mam.
Zgadzam się ❤ pozdrowienia!
Wiele tematów będzie zależne od wykonywanego zawodu, ale jako uogólniające porównanie daje to do myślenia. Są kwestie, w których możemy uznać, że mamy gorzej, ale też nie wszystkie. Bardzo diametralnych różnic tu nie ma. Myślę, że więcej można ich zauważyć porównując nas do, np. Francji, Hiszpanii, Grecji czy Niemiec.
Zgadzam się, jest sporo socjalnych kwestii, które są wygodniejsze dla pracownika. Co do porownania zawodu- nie wiem czy jest różnica w tym przypadku 🙂 pozdrowienia!
Witam,
Chciałbym się dowiedzieć na temat urlopu na Słowacji. Po 15 latach dostaje się 25 dni urlopu. Czy to musi być przepracowane na Słowackim rynku czy ogólnie okres pracy ma wynieść ponad 15 lat?
hej, czy pracuje ktos dla firmy slowackiej (na umowe o prace) ale mieszka w Polsce? jesli tak to prosze o kontakt, bardzo interesuje mnie jak wyglada kwestia podatkow i ZUS
Ciekawy wpis o tym jak to wygląda w innych krajach bliskich społecznościowo i kulturowo nam. Dzięki!
Cześć Michał! Proszę bardzo 🙂
Dzięki!
Ostatnio zainteresowały mnie Czechy po tym jak przysłuchiwałem się audycji radiowej z dwa tygodnie temu i z tego wywnioskowałem, że zarobki w Czechach są lepsze. I trochę nie rozumiem twojej logiki zestawienia zarobków bo w sumie nie wiem co było podstawą. To chyba nie jest średnia krajowa. A nie lepiej było wziąć najniższą krajową za podstawę? Byłby bardziej miarodajnie chyba
Hej, dzięki za komentarz. Za minimalne wynagrodzenie żaden Polak nie wyjedzie do Czech ani na Węgry. To jest uśredniona podstawa płac dla Polaķów sprzed paru lat w ww. krajach, taka w której możesz zaczynać pracę np.księgowego czy gdzieś w korpo. Obecnie warunki się nieco zmieniły, bo płace w teorii wzrosły. Pozdrowienia.
nienawidzę polski i polaków, a najbardziej lubię zachód i północ, jak i północny zachód. skandynawia, islandia, ale nawet niemcy – to jest to. polecam ten gust. nie dajcie sobie wmówić że zachód jest zepsuty. to sfrustrowane prorosyjskie prawactwo powtarza to jak mantrę bo sami są zepsutymi prymitywami i nazistami i nigdy się nawet nie zbliżą do poziomu zachodu, a co dopiero go pobić 😉