Góra Świętej Anny – atrakcje i ciekawostki. Wulkan, klasztor i trasy spacerowe

Wulkan w Polsce? Grota wykonana na wzór groty z francuskiego Lourdes? 40 kaplic z lat 1700-1709? Klasztor i kościół z XV wieku? A wszystko to w jednym miejscu? Tak, tak i jeszcze raz tak!

Góra św. Anny to niezwykłe miejsce, do którego warto się wybrać. Nie tylko ze względów religijnych, ale też przyrodniczych. Dziś oprowadzę Was po terenach dzisiejszej Góry św. Anny i mam nadzieję, że się Wam spodoba.

Wygasły wulkan w województwie opolskim

Też kojarzycie wulkany z malowniczymi wysepkami na Pacyfiku? A wyobrażacie sobie wulkan na terenie naszego kraju? Wiem, że trudno w to uwierzyć, ale jednym z najciekawszych tego typu obiektów (oczywiście mowa o wulkanie wygasłym!) jest Góra Świętej Anny, na której szczycie znajduje się przepiękny klasztor. A to wszystko na Wyżynie Śląskiej, a dokładniej w miejscowości… Góra Św. Anny. Tak, nie dajcie się wprowadzić w błąd. To również nazwa samej miejscowości.

O tym Górze Świętej Anny usłyszycie wiele legend. Na przykład, według jednej legendy  Michał Archanioł, po walce stoczonej z Lucyferem miał złożyć swój rycerski hełm pośrodku nadodrzańskiej równiny. Według kolejnej legendy, święty Jerzy właśnie tu pokonał smoka, a wdzięczni mieszkańcy wybudowali poświęconą mu kaplicę.

A tak, w ogóle skąd się wzięła ta nazwa? Opowieści mówią o tajemniczym widzeniu ze Świętą Anną. Przez setki lat Święta Anna Samotrzecia jest patronką Góry Świętej Anny. Warto wiedzieć, że św. Anna jest patronką kobiet: matek, kobiet rodzących, wdów, ale też żeglarzy, ubogich i szkół chrześcijańskich.

Góra Świętej Anny – co warto wiedzieć?

Góra Świętej Anny położona jest w województwie opolskim, od strony województwa śląskiego. Pierwotnie zwana była Górą Chełmską, później Górą św. Jerzego, kolejno w języku niemieckim dano jej nazwę Sankt Annaberg, czyli Góra Świętej Anny i tak już zostało. Nazw Góry Świętej Anny jest o było z pewnością więcej.

Natomiast, w kontekście geograficznym, Góra Świętej Anny jest wzgórzem. Dokładniej mówiąc, wzgórzem położnym w odosobnieniu – Święta Anna zdecydowanie wyróżnia się w okolicy, jako jedyne wzniesienie o wysokości 408 m n.p.m. Względna wysokość tego wzgórza to jakieś 200 metrów. Dodam, że góra w przeszłości była wyższa, a krater znajdował się prawdopodobnie kilkaset metrów wyżej  – stożek wulkanu został zniszczony poprzez erozję (obrazowo rzecz biorąc: przez wiatr, wodę słońce).

Góra św. Anny – niezwykły wulkan

Jak myślicie, jak stary jest wspomniany wulkan? Według badań (datowanie radiometryczne tutejszych bazaltów) to aż 27 mln lat! Wyobrażacie sobie w ogóle tak ogromną ilość czasu? Co ciekawe, wulkan nie zawsze był tak spokojny, jak dzisiaj. Podobnie, jak dzisiejszy Wezuwiusz, złożony był z naprzemianległych warstw lawy i torfu. Po tysiącach lat aktywności postanowił wyrzucić z siebie płynną magmę, co skutkowało zawaleniem jego komory. I tak oto możemy podziwiać przepiękny cud natury!

Warto wiedzieć, że ten wulkan był aktywny dwukrotnie. 27 milionów lat temu powstał pierwszy, który uległ zapadnięciu, a mniej więcej 5 milionów lat później na tym terenie wykształcił się kolejny wulkan.

Góra Świętej Anny: czy jest co oglądać?

Dla wielu osób Góra Św. Anny wydaje się być miejscem „nudnych” pielgrzymek. Osoby, które tak twierdzą, najwyraźniej nigdy tam nie były, a już na pewno nie udały się do geoparku. W tym miejscu nie można się nudzić i już wyjaśniam, dlaczego.

Po pierwsze, Góra Świętej Anny gwarantuje piękne widoki. O wulkanie już wspominałam, ale sama miejscowość położona jest w niezwykłych okolicznościach przyrody. Można tu spacerować godzinami, to również świetne miejsce na fotografię. Na wzniesieniu znajdziemy trzy, co prawda już nieczynne kamieniołomy: nefelinitu – obecnie to miejsce to Rezerwat przyrody Góra Św. Anny oraz dwa dawne kamieniołomy wapienia.

Do tego dochodzi zapierająca dech w piersiach grota wzorowana na słynnej grocie z Lourdes oraz aż 40 (!) kaplic kalwaryjnych, które można podziewać od blisko 320 lat! To miejsce religijnej zadumy, dodatkowo skrywające wiele mrocznych historii i wojennych epizodów. O tym jednak opowiem dalej.

Rezerwat przyrody Góra Św. Anny

Zacznę może od terminologii. Ten rezerwat położony jest w Parku Krajobrazowym Góra Św. Anny oraz w obszarze Natura 2000 Góra Świętej Anny. Park  Krajobrazowyobejmuje 5051 hektarów, a ten rezerwat liczy mniej niż 3 hektary (dokładnie 2,69 hektara) i jest położony jest kilkaset metrów na południe od szczytu wzniesienia. Poza tym, że możemy podziwiać niezwykły kształt tego terenu, skały czy nawet naturalne wychodnie zastygłej lawy w postaci bazaltowych słupów, fauna i flora jest równie zachwycająca. Zobaczymy tu rośliny takie jak skalnica trójpalczasta i zanokcica skalna, które znajdują się na Czerwonej Liście Roślin. Idąc wyznaczoną ścieżką dydaktyczną, warto patrzeć pod nogi. Można tam zobaczyć m.in.: żmiję zygzakowatą, gniewosza i padalca.

Ten rezerwat przyrody nieożywionej powstał w 1972, my jednak wiemy, że jego historia zaczęła się miliony lat temu… 😊

Co warto zobaczyć na Górze Świętej Anny? Amfiteatr!

Dla mnie największym zaskoczeniem był jednak amfiteatr, który doskonale pamięta jeszcze czasy przedwojenne. Obiekt jest naprawdę duży, bo według podanych informacji może pomieścić 7 tys. miejsc siedzących oraz 20 tys. miejsc stojących. Trybuny z kolei powstały z tzw. wapieni gogolińskich z licznymi skamieniałościami.

Jego historia związana jest z rządami Hitlera, bowiem w 1921 r. w władze niemieckie postanowiły upamiętnić poległych w powstaniu Niemców. Wtedy też rozpoczęto przebudowę kamieniołomu na amfiteatr.

Wyobraźcie sobie, że pod samym amfiteatrem powstał labirynt tuneli, których przeznaczeniem było właściwe odwodnienie ziemi. Dziś jednak tunele zamieszkują specyficzni, mali lokatorzy, mianowicie… nietoperze! Spokojnie, nic Wam nie grozi. Amfiteatr jest od czasu do czasu użytkowany, m.in. organizowane są tutaj koncerty rockowe, i póki co, nikt na obecność wampirów się nie skarżył. 🙂

Góra św. Anny – historia Powstań Śląskich

Warto wiedzieć miejsce pamięci. Góra Św. Anny to główne miejsce uroczystości poświęconych pamięci poległych w powstaniach śląskich. Znajdziecie tu Pomnik Czynu Powstańczego. W tym miejscu warto zatrzymać się na chwilę refleksji i dowiedzieć więcej o historii. Na tym obszarze, w dniach 21–26 maja 1921  doszło do walk powstańców śląskich z niemieckim Freikorpsem. Wydarzyło się to w czasie III powstania śląskiego. Z tego powodu, po II Wojnie Światowej postawiono tam pomnik Czynu Powstańczego, o wysokości 11 metrów. Na pomniku możemy zobaczyć sceny ilustrujące historię walki o polskość Śląska.

Co ciekawe, w tym miejscu ówcześnie stało niemieckie mauzoleum. Rzecz jasna, po wojnie miejsce było negatywnie postrzegane polskie władze, więc jesienią roku 1945 zostało wysadzone. Według propagandowej historii zniszczyła je miejscowa ludność. Było to kłamstwem, chociaż okoliczni mieszkańcy naprawdę brali udział w rozbiórce. Jednak zmuszono ich do tego siłą, a kamienia użyto do odbudowy Warszawy.

Sanktuarium św. Anny na Górze św. Anny

Pierwszy kościół w tym miejscu został zbudowany na górze w 1480 r. Był to kościół pod wezwaniem św. Jerzego, dopiero później zmieniono nazwę góry i wezwanie, pod którym widniał kościół.

Obecnie, Góra Świętej Anny przyciąga wielu pielgrzymów, głównie ze względu na Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej oraz ze względu na uznanie tego niezwykłego miejsca w 2004 roku za pomnik historii. Sanktuarium należy do najcenniejszych obiektów zabytkowych w Polsce!

Co warto tu zobaczyć? Moim zdaniem, zwiedzanie Góry Świętej Anny – zaczynając od parku, przez sanktuarium, aż po amfiteatr to co najmniej jeden długi dzień – od rana do wieczora. Atrakcje Góry Świętej Anny w kontekście sanktuarium to:

• Bazylika
• Rajski plac
• Cudowna figurka św. Anny
• Grota Lurdzka (wcześniej wspomniana:
• Kalwaria

Msze św. i nabożeństwa na Górze Świętej Anny odbywają się:

• niedziela: 7:00, 8:30, 10:00, 11:30, 14:00 (nabożeństwo), 15:30 (w języku niemieckim), 17:00;
• dzień powszedni: 6:30 (w czasie letnim) lub 7:00 (w czasie zimowym), 11:00 (dla pielgrzymów od 1 V do 31 X)

Góra Świętej Anny na rodzinny wyjazd?

Myślę, że to dobry pomysł. Musicie mi uwierzyć na słowo, że przy tym wszystkim na Górze Świętej Anny… można po prostu dobrze się bawić! Niedaleko znajdziecie park linowy z trasami zarówno dla zaawansowanych zapaleńców, jak i totalnych amatorów. Do tego zjeżdżalnia grawitacyjna- coś, przy czym dzieciaki bawią się chyba najlepiej. Zapiszcie sobie nazwę: Alpin Coaster na Górze św. Anny.

No i nie zapominajcie, że pod klasztorem znajdziecie kilkukilometrową trasa spacerową, po geoparku. Spacer wśród niezwykłych okoliczności przyrody jest moim zdaniem wyjątkową atrakcją Góry Świętej Anny.

Jeśli planujecie odwiedzić Górę Świętej Anny lub już ją odwiedziliście, dajcie znać w komentarzu. Co Wam się podobało najbardziej, a może macie do polecenia inne atrakcje w okolicy?

Więcej podróżniczych inspiracji z województwa opolskiego:

Opolskie atrakcje. Miejsca na Opolszczyźnie, które musisz zobaczyć

Opolskie: świat w miniaturze. 7 miejsc, które cię zaskoczą.

Opole: atrakcje turystyczne, zabytki, ciekawe miejsca i restauracje

10 nieznanych miejsc na Opolszczyźnie. Sprawdź czy je znasz