Spacer po Tykocinie: Najważniejsze atrakcje miasta

Tykocin to urokliwe miasteczko położone w województwie podlaskim, około 30 km od Białegostoku. Znajduje się w malowniczej dolinie rzeki Nurzec, otoczonej licznymi lasami i łąkami. Słyszałam dużo wcześniej, że warto tam pojechać i nie zawiodłam się.

Tykocin to doskonałe miejsce na weekendowy wypad dla miłośników miast z historią i kulturą żydowską w tle. Lecz nie tylko: miasto leży w okolicy Parków Narodowych: Biebrzańskiego oraz Narwiańskiego, co czyni je atrakcyjnym również dla miłośników przyrody i chętnych na złapanie oddechu z dala od zgiełku stolicy.

Jakie atrakcje czekają na Was w Tykocinie? Co polecam zobaczyć i co warto tu zrobić? Przeczytajcie! 

Historia miasta

Tykocin bywa określany mianem Wrót Podlasia, a samo miasto jest jednym z najstarszych i najpiękniejszych w całym regionie.

Często Tykocin nazywany jest również Perłą Baroku. Początkowo miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a jego najlepsze czasy przypadają na okres, w którym władali nim Zygmunt Stary oraz Zygmunt August. 

Miasto swój obecny kształt zawdzięcza w dużej mierze Janowi Klemensowi Branickiemu. Hrabia ten ufundował plac Stefana Czarnieckiego oraz znajdujący się na nim Kościół Trójcy Przenajświętszej. Branicki przebudował również mieszczącą się w Tykocinie synagogę, a warto zaznaczyć, że przed wojną miasto to było jednym z większych ośrodków kultury żydowskiej w Polsce. 

Dziś Tykocin to malownicze miasteczko o bogatej historii i dziedzictwie kulturowym, które przyciąga turystów nie tylko z Polski, ale i z całego świata.

Z czasów współczesnych możecie kojarzyć Tykocin z filmów takich jak „U Pana Boga w ogródku” czy „U Pana Boga za miedzą”. Znacie sceny kręcone w tym właśnie mieście? Koniecznie podzielcie się informacjami w komentarzach!

Zamek w Tykocinie

Zamek w Tykocinie to dziś jedna z najważniejszych atrakcji miasta. Początkowo pełnił on funkcję budowli o charakterze obronnym i prawdopodobnie pierwotnie był po prostu drewnianą warownią, a jego początki sięgają XV wieku. Dziś mieści się tu hotel, muzeum i restauracja.

W latach 1549-1575 z polecenia króla Zygmunta Augusta zamek został rozbudowany, a w późniejszym okresie Stefan Batory i Zygmunt II Waza zaopatrzyli go w liczne sprzęty obronne. 

Niestety w XVII na zamek najechali Szwedzi, a później budynek stał się miejscem szlacheckiego oblężenia ludności łomżyńskiej oraz podlaskiej. Po tym niespokojnym okresie w historii zamku trafił on w posiadanie polskiego dowódcy Stefana Czarnieckiego.

Nie był to najlepszy okres dla budowli, zaczęła ona podupadać, a w 1734 roku doszczętnie spłonęła. W XX wieku zaczęto ją rekonstruować, a w 2002 roku zapoczątkowano prace remontowe, dzięki którym tykociński zamek zyskał obecny wygląd i został udostępniony zwiedzającym.

Co ciekawe, w XVII wieku to właśnie tutaj ustanowiono Order Orła Białego, który do dnia dzisiejszego jest najstarszym i najwyższym polskim odznaczeniem.

Obecnie zwiedzając budynek, możecie zapoznać się z wystawą muzealną dotyczącą historii tykocińskiego Zamku na tle dziejów Rzeczypospolitej. Przewodnik oprowadzi Was przez Salę Szklaną, gdzie znajduje się jeden z największych pieców kaflowych w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej (a w zasadzie jego rekonstrukcja). 

Zobaczycie i wejdziecie też na wieżę więzienną, która jest najwyższym punktem widokowym w okolicy. Zamek w Tykocinie to obowiązkowy punkt programu wycieczki do tego malowniczego miasta, a co ciekawe, możecie w nim również przenocować.

Plac Stefana Czarnieckiego

To miasto z ponad 600-letnią tradycją może pochwalić się wspaniałym rynkiem, który obecnie nazywany jest Placem Stefana Czarnieckiego. W samym sercu rynku stoi bowiem pomnik hetmana Stefana Czarnieckiego, stworzony przez francuskiego rzeźbiarza Pierre de Coudray z szydłowieckiego piaskowca. 

Pomnik powstał w 1763 roku, a jego inicjatorem był prawnuk hetmana Czarnieckiego – Jan Klemens Branicki. Dzieło przykuwa uwagę również dlatego, że jest prawdopodobnie drugim po warszawskiej Kolumnie Zygmunta, najstarszym świeckim pomnikiem w Polsce. 

Rynek w Tykocinie to serce miasta i miejsce, które zdecydowanie warto odwiedzić. To tu znajduje się wiele ciekawych zabytkowych zabudowań, dużo zieleni, a także jedna z ważniejszych atrakcji miasta, czyli Kościół Trójcy Przenajświętszej.

Kościół Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie

Jak wspomniałam, Kościół Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie to kolejny ważny zabytek miasta. Został wybudowany w latach 1740 – 1750, jest obiektem typu bazylikowego i jednym z najcenniejszych zabytków architektonicznych w regionie. 

Projekt budynku wykonany został przez architektów i budowlańców z dworu hetmana Branickiego. Zwraca swoją uwagę już z daleka, dzięki dwóm symetrycznie rozmieszczonym wieżom, posiada również okazałą fasadę oraz dziedziniec kościelny.

Kościół zachwyca wspaniale zachowanym wnętrzem, charakterystycznym dla epoki barkowej. Ołtarze oraz pozostałe wyposażenie wnętrza powstało w okolicach roku 1750, a obrazy w nawach bocznych zostały namalowane przez słynnego polskiego malarza tego okresu – Szymona Czechowicza. 

Całość kompleksu uzupełnia plebania wzniesiona tutaj w połowie XVIII wieku. Kościół Trójcy Przenajświętszej to kolejne miejsce w Tykocinie, które warto zobaczyć i poczuć jego unikalną atmosferę. Mieści się on w centrum miasta, zaraz przy rynku.

Wielka Synagoga w Tykocinie

Synagoga w Tykocinie to jeden z najcenniejszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce. 

Została ona wzniesiona na miejsce dawnej drewnianej bożnicy w 1642 roku. Tykocińska synagoga zwana Wielką jest drugą co do wielkości i jedną z najstarszych synagog w Polsce. 

Budynek wpisuje się w typ synagogi dziewięciopolowej z kaplicową bimą w części centralnej świątyni, co było charakterystyczne dla przełomu XVII i XVIII w. Jeśli chodzi o typ budowli, jest to okazały renesansowo-barokowy budynek wymurowany z cegły, powstały na planie kwadratu z dobudówkami.

Synagoga tykocińska jest dominującym budynkiem w częściowo zachowanej do czasów współczesnych dzielnicy żydowskiej w mieście. Niegdyś okolice synagogi stanowiły centrum administracyjne, sądownicze i uczelniane całej gminy, a w budynku synagogi działały szkółka krawiecka i kahalna. 

 W XIX w. synagogę gruntownie wyremontowano i pomalowano jej wnętrze. Jednak w czasie II wojny światowej budynek został zniszczony, wnętrze ograbiono i zamieniono na magazyn. Następnie w drugiej połowie XX wieku budynek odrestaurowano. 

Od 1976 r. tykocińska synagoga pełni funkcję muzealną przy Muzeum Okręgowym w Tykocinie, które jest oddziałem Muzeum w Białymstoku. Możecie tu zobaczyć bogatą kolekcję judaików i obiektów związanych z historią miasta. 

Ponadto w tykocińskiej synagodze organizowane są wystawy czasowe, inscenizacje świąt żydowskich oraz liczne koncerty. W wieży budynku można podziwiać zrekonstruowane wnętrze domu żydowskiego ze stołem nakrytym do święta Paschy. 

Gdzie zjeść i gdzie spać?

Tykocin oferuje wiele różnorodnych miejsc, w których można zatrzymać się na noc i smacznie zjeść. Restauracje i kawiarnie serwują tutaj najczęściej tradycyjną polską kuchnię. W Tykocinie znajdzie się również coś dla fanów produktów lokalnych – spróbujecie tu np. tykocińskiej kiełbasy.

Gdzie zatrzymać się na kawę w Tykocinie? Złota Kawiarenka to najlepsza odpowiedź. W tym miejscu nie tylko napijecie się smacznej kawy, ale również zjecie smaczne wypieki. Klimat miejsca jest naprawdę przyjemny i warto je odwiedzić podróżując po Podlasiu.

Jeśli chodzi o noclegi, to z pewnością można wynająć w mieście o okolicy miejsce z klimatem oraz historią. Możecie przespać się np. w dobrze ocenianym hotelu na Zamku w Tykocinie, w przeróżnych agroturystykach, a nawet w drewnianej regionalnej chatce. Znajdziecie tu także apartamenty o różnym standardzie u osób prywatnych. 

Booking.com

Atrakcje w okolicy Tykocina

Wszystkich miłośników przyrody i ptaków zainteresuje z pewnością Europejska Wieś Bociana znajdująca się w miejscowości Pentowo. W szczycie sezonu możecie zobaczyć tu około 120 bocianów, które żyją na ponad 30 gniazdach! 

Obserwację tych ptaków będziecie mogli rozpocząć w Dworku Pentowo, który udostępnia swoją przestrzeń do zwiedzania. Możecie wypożyczyć tu również lornetki.

Jeśli będziecie w okolicy, polecam Wam również udać się na jarmark staroci w Kiermusach – jest to największy tego typu targ na Podlasiu. Miejsce to słynie z niepowtarzalnego asortymentu i jest idealne dla wszystkich szperaczy oraz poszukiwaczy skarbów. 

Targ odbywa się w każdą pierwszą niedzielę miesiąca i już od 15-stu lat gromadzi turystów i wielbicieli staroci nie tylko z Polski, ale i ze świata. Ja niestety dowiedziałam się o tym miejscu już po powrocie z wyjazdu na Podlasie, ale słyszałam, że warto odwiedzić to miejsce i wiem na pewno, że muszę tam wrócić! 

Na jarmarku zajdziecie ciekawe meble, antyki, naczynia – np. zestawy porcelany, ale też biżuterię. Dodatkowo w Kiermusach zakupicie różnorodne produkty od lokalnych dostawców: podlaskie sery, nalewki i przetwory w słoikach. 

Niedaleko targu staroci mieści się Muzeum Oręża. Zobaczycie w nim liczne średniowieczne eksponaty oraz rekwizyty, które były wykorzystane w takich filmach, jak „Ogniem i mieczem” czy „Krzyżacy”.

Zachęcam Was również do spacerów lub wycieczek rowerowych po szlakach w Biebrzańskim czy Narwiańskim Parku Narodowym. Możecie również odwiedzić Zamek w Ciechanowie, Białystok czy Bielsk Podlaski.

Podsumowując, Tykocin to idealne miejsce dla osób, które szukają piękna przyrody oraz ciekawych zabytków czy atrakcji i interesują się historią. Miasto to jest również świetnym punktem wypadowym do zwiedzania okolicznych miejsc, które oferują wiele atrakcji dla turystów. 

Zobacz również:

Najlepsze atrakcje Białegostoku

Atrakcje Podlasia. Najciekawsze miejsca, które musisz zobaczyć

Białowieski Park Narodowy – co zobaczyć? Najpopularniejsze atrakcje