Białystok – atrakcje stolicy Podlasia

Białystok to miasto, którego z pewnością nie muszę Wam przedstawiać. Leży na Nizinie Północnopodlaskiej, nad rzeką Białą, od której wziął swoją nazwę. Miasto jest stolicą województwa podlaskiego, również pełni funkcję jego naukowego i kulturowego centrum. Pewne jest jedno, wybierając się tutaj, będziecie mogli sporo zwiedzić i ciekawie spędzić czas.

W tym wpisie zabieram Was w fascynującą podróż po atrakcjach Białegostoku. Co warto zobaczyć w Białymstoku? Jakie atrakcje oferuje to miasto? Razem zobaczymy zarówno malownicze zakątki, świątynie, jak i atrakcje pełne historii. Przygotujcie aparat, bo Białystok nie przestaje zaskakiwać swoimi urokami. 🙂

Zaczynamy zwiedzanie!

Pałac Branickich

Spacer po pałacowych ogrodach i podziwianie całego kompleksu to jedna z największych atrakcji miasta i obowiązkowy punkt każdej wycieczki do Białegostoku. Pałac Branickich to prawdziwa ikona miasta i jednocześnie najpiękniejszy zabytek w regionie. Miejsce to bywa nazywane Wersalem Podlasia, Wersalem Północy czy Polskim Wersalem, a to nawiązanie do pięknego francuskiego zespołu pałacowego w ogóle mnie nie dziwi. 

Pałac Branickich otaczają bowiem malownicze barokowe ogrody, które są jednymi z najbardziej zjawiskowych w Polsce, a sam budynek jest doskonale zachowany, chociaż jego historia sięga już w XVI wieku. Zwiedzanie ogrodów jest atrakcją samą w sobie: na wejściu wita nas okazała Wielka Brama zwieńczona złotą rzeźbą Gryfa i zaraz za nią sporej wielkości rzeźby dwóch Herkulesów.

Pałac wielokrotnie przebudowywano i to właśnie za sprawą rodu Branickich, a dokładniej hetmana Jana Klemensa Branickiego, zyskał kształt okazałego reprezentatywnego pałacu zachowanego w duchu architektury barokowej. Dziś jest jedną z najpiękniejszych tego typu budowli w tej części Europy. Pałac Branickich nieustannie zaskakuje zwiedzających swoją okazałością i pięknem architektury oraz wszechobecnej zieleni.

Od 1950 roku pałac należy do Uniwersytetu Białostockiego i stanowi główną siedzibę tej uczelni. W pałacu mieści się dziś m.in. Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB. Dzięki licznym wydarzeniom, które odbywają się w jego gmachu, pełni funkcje naukowo-dydaktyczne, a także doskonale wpisuje się w życie kulturalne miasta i regionu.

Wskazówka dotycząca zwiedzania: jeśli lubicie zwiedzać pałace, możecie zwiedzić również Pałacyk Gościnny Branickich, Pałac Lubomirskich, Pałac Hasbacha, Pałac Beckera, Pałac Cytronów, Pałac Tryllingów czy Pałac Nowika. Nie wszystkie z nich są jednak tak wspaniale zachowane, jak ten najważniejszy w mieście, odzwierciedlający francuski Wersal.

Rynek Kościuszki i Ratusz

Rynek Kościuszki to reprezentatywny plac w samym centrum miasta. To miejsce, którego układ architektoniczny mieszkańcy Białegostoku mogą zawdzięczać hetmanowi Janowi Klemensowi Branickiemu.

Na rynku stoi ratusz z wieżą zegarową, a w jego środku mieści się Muzeum Podlaskie. Innym ciekawym obiektem znajdującym się w jego pobliżu jest zbrojownia hetmańska. Turystów zachwyci również diabelski młyn, z którego można podziwiać panoramę miasta. Nieopodal możecie sobie również zrobić pamiątkowe zdjęcie przy dużym napisie Białystok, zobaczyć Stary Kościół Farny oraz Archikatedrę.

Rynek pełen jest ciekawych restauracji i kawiarni, zdobią go również kolorowe zabytkowe kamienice z ciekawymi akcentami na swoich fasadach. Jest to miejsce, w którym można dobrze zjeść, odpocząć, napić się kawy i zaplanować dalsze zwiedzanie.

Katedralna cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy

Jedną z atrakcji, które lubię odwiedzać na wschodzie Polski, są cerkwie. A sobór św. Mikołaja w Białymstoku był pierwszą świątynią prawosławną na terenie miasta. Powstał na planie krzyża greckiego i został wybudowany w stylu klasycystycznym. 

Świątynia została wzniesiona w latach 1843-1846. Początkowo w tym samym miejscu  znajdowała się drewniana cerkiew unicka z końca XVII w., którą otaczał niewielki cmentarz. Wraz z napływem ludności prawosławnej budynek postanowiono zlikwidować, a w jej miejsce postawić cerkiew, którą możemy dziś podziwiać.

Z pewnością zachwyci Was tutaj ikonostas z 1846 roku znajdujący się na wschodniej ścianie budynku, a także liczne ikony w innych częściach świątyni. W środku znajdują się również relikwie Świętego Męczennika Gabriela Zabłudowskiego.

Bazylika Mniejsza św. Rocha w Białymstoku

Bazylika św. Rocha to kościół rzymskokatolicki, który został ufundowany jako pomnik Odzyskania Niepodległości. Obiekt znajduje się na wzgórzu św. Rocha w Białymstoku i nawet ze znacznej odległości przykuwa uwagę za sprawą wysokiej wieży i nietypowej konstrukcji. Dzięki niej której kościół uznawany jest za jeden z ciekawszych budynków sakralnych w Polsce oraz jedną z najbardziej oryginalnych budowli pierwszej połowy XX wieku na świecie.

Bazylikę wybudowano w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym na planie ośmioboku, a cała konstrukcja opiera się na trzech stopniowo narastających bryłach. Całość miała przywodzić na myśl gwiazdę, a to założenie wieńczy 78-metrowa wieża z posągiem Matki Boskiej na górze. 

Jeśli lubicie takie architektoniczne ciekawostki, z pewnością zachwyci Was nie tylko bryła świątyni, ale również jej oryginalne wnętrze w większości zachowane w bieli z brązowymi elementami drewna.

Szlak nowożytnych świątyń prawosławnych

To atrakcja, która z pewnością zainteresuje miłośników nowoczesnej architektury i bogato zdobionych cerkwi. Szlak jest wyrazem wielokulturowości, którą możemy obserwować w Białymstoku i całym regionie. 

Szlak powstał w lipcu 2019 roku i początkowo obejmował 3 cerkwie, a w 2022 roku włączono kolejne 3 miejsca. Wszystkie świątynie na szlaku oznaczone są specjalnymi tablicami. 

Szlak nowożytnych świątyń prawosławnych obejmuje:

• cerkiew p.w. Zmartwychwstania Pańskiego – ul. gen. Wł. Sikorskiego 9,
• cerkiew p.w. Św. Ducha – ul. Antoniuk Fabryczny 13,
• cerkiew p.w. Mądrości Bożej – ul. Trawiastej 5,
• cerkiew p.w. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny – ul. P. Grzybowskiego, 
• cerkiew p.w. Św. Jerzego – ul. K. Pułaskiego 36,
• cerkiew p.w. Św. Proroka Eliasza – ul. ks. St. Suchowolca.

Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

W tym miejscu możemy zwiedzać aż dwa budynki sakralne. Starszy z nich to późnorenesansowy kościół wzniesiony w latach 1617–1625. Nowy to z kolei kościół neogotycki, który wybudowano w latach 1900-1905. To budynek z czerwonej cegły, długi aż na 90 metrów, z wieżami wysokimi na ponad 70 metrów. 

Cała konstrukcja naprawdę robi wrażenie i warto odwiedzić tutejszy świątynny kompleks. W środku starego budynku możecie podziwiać m.in. wnętrze ufundowane przez hetmana Jana Klemensa Branickiego i mauzoleum rodzinne rodu Branickich herby Gryf. 

Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki i tutejsze ogrody

Cały kompleks uważany jest obecnie za najnowocześniejsze centrum kulturalne w tej części Europy. Jest to również największa instytucja artystyczna mieszcząca się na terenie północno-wschodniej Polski. Myślę, że już oba te fakty skłonią Was do odwiedzenia tego miejsca.

Budynek opery jest naprawdę ciekawy, momentami przysypany ziemią, częściowo porośnięty bluszczem i pnączami. Oprócz sal koncertowych znajdziecie tutaj również amfiteatr, restauracje, księgarnie oraz galerie. Co ciekawe główna sala koncertowa jest mobilna – specjalne przegrody pozwalają na regulowanie wielkości widowni aż w pięciu wariantach!

Warto udać się tutaj na spacer po zniewalających ogrodach, które z założenia miały być jak najbardziej naturalne i przypominać łąkę. Zobaczycie tutaj liczne alejki, oczka wodne, a całość przywodzi na myśl zaczarowany ogród jak z bajki. Turystów przyciąga także zielony taras widokowy na dachu budynku z charakterystyczną rzeźbą „Głowa kompozytora”. 

Park Planty

Tereny zielone zajmują w Białymstoku aż 32 % jego powierzchni, nic więc dziwnego, że kolejną atrakcją, którą chcę Wam przedstawić, jest park. Planty to park miejski, którego powierzchnia sięga prawie 15 hektarów. 

Park Planty jest jakby przedłużeniem parku przy Pałacu Branickich. To naprawdę spory obszar, na którym rozciągają się alejki spacerowe, miejsca do wypoczynku, a wszystko to uzupełniają rzeźby, fontanny (podświetlane wieczorami) i pomniki.

Muzea w Białymstoku

W Białymstoku możemy zwiedzać również muzea. Wybór jest spory, dlatego podzielę się z Wami kilkoma ciekawymi propozycjami:

• Muzeum Podlaskie – znajduje się w ratuszu, a wśród ekspozycji mamy m.in. 120 dzieł sztuki artystów polskich oraz europejskich. Muzeum to ma również inne oddziały na terenie miasta: Muzeum Historyczne oraz Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego.
• Muzeum Historii Medycyny i Farmacji – mieści się w prawym skrzydle w Pałacu Branickich, zgromadzono tutaj m.in. sporą kolekcję przyborów farmaceutycznych oraz wyposażenia gabinetów lekarskich.
• Muzeum Pamięci Sybiru – poświęcone jest osobom deportowanym na tereny Carskiej Rosji oraz ZSRR.  Zobaczymy tu m.in. odznaczenia wojskowe, archiwalne fotografie czy dokumenty, a także memoriał poświęcony zbrodniom katyńskim. Tu sprawdzisz godziny i kupisz bilety.

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej to niezwykłe miejsce, które warto odwiedzić. Jest to skansen, park etnograficzny czyli muzeum na świeżym powietrzu, w którym można podziwiać zachwycające zabytkowe budynki z różnych zakątków województwa podlaskiego. To miejsce oferuje wgląd w dawne życie wiejskie, ukazując jego autentyczność i piękno. W zależności od sezonu, do niektórych z tych budowli będziesz mógł wejść i poczuć atmosferę minionych lat, podczas gdy inne będziesz mógł podziwiać jedynie z zewnątrz.

Jeśli wybieracie się do Białegostoku, zapiszcie sobie to miejsce.

Godziny otwarcia i cennik na stronie muzeum.

Ciekawe pomniki

W Białymstoku warto zobaczyć następujące pomniki:

• Pomnik Wielkiej Synagogi – jest to pomnik o kształcie kopuły spalonej świątyni umieszczony na planie 6-ramiennej gwiazdy. Mieści się w dawnej dzielnicy żydowskiej i ze względu na swoją konstrukcję stanowi sporą atrakcję, głównie z lotu ptaka.
• Pomnik Maska – z jednej strony uśmiechnięta, z drugiej smutna – to pomnik, który ma podkreślać teatralne tradycje Białegostoku. 
• Pomnik Podróż – on również nawiązuje do teatralnych tradycji miasta, a w szczególności do lalkarstwa, w Białymstoku znajduje się bowiem Teatr Lalek oraz Wydział Sztuki Lalkarskiej.

Białostockie murale

Białystok słynie z murali i są one naprawdę imponujące. Pewnie kojarzycie mural “Wyślij pocztówkę do Babci” czy “Dziewczynka z konewką”. Jeśli nie, musicie je zobaczyć! Szczególnie że często malunki niosą ze sobą ważne przesłanie, ten pierwszy np. zwraca uwagę na to, aby w pędzie życia nie zapominać o najbliższych.

Miasto przygotowało specjalne szlaki, aby nie umknął Wam żaden mural, możecie przemierzyć je pieszo lub na rowerze.

Osobiście uwielbiam takie murale, jak: „Żubry”, „Utkany wielokulturowością” czy „Przenikanie”. 

Akcent ZOO

W Białymstoku znajduje się niewielkie ZOO, które oferuje mieszkańcom i turystom możliwość obcowania z różnorodnymi gatunkami zwierząt. Choć to ZOO nie jest tak duże jak niektóre inne ogrody zoologiczne w Polsce, to skupia się przede wszystkim na edukacji oraz ochronie gatunków.

Na terenie ogrodu mieszka wiele zwierząt, m.in. żubry, daniele, konie, sarny, wilki. Poza tym można zobaczyć także bociany, sowy, kury, króliki czy kozy.

Wstęp jest bezpłatny. Serdecznie polecam 🙂

Kuchnia podlaska w Białymstoku

W Białymstoku znajdziecie wiele restauracji, knajpek i kawiarni. Od kuchni regionalnej przez europejską po orientalną. Osobiście uwielbiam kuchnię regionalą i takiej polecam spróbować w Białymstoku.

Kuchnia podlaska to nic innego jak zlepek potraw typowych dla kuchni żydowskiej, tatarskiej, białoruskiej, ukraińskiej czy litewskiej. Chociaż może to wszystko brzmieć nieco skomplikowanie, kluczem kuchni podlaskiej są świeże sezonowe produkty i prosty sposób ich przygotowywania. Widać tu na pewno wpływy tej charakterystycznej dla miasta wielokulturowości.

W tym regionie skosztujcie takich potraw jak: zaguby (ziemniaki zawinięte w ciasto pierogowe), klasyczna kiszka czy babka ziemniaczana, pierekaczewnik, soczewiaki, zupa opieńkowa, kartacze czy sękacz. Polecam również pyszne sery korycińskie. 

Jeśli chodzi o restauracje, możecie udać się do polecanych miejsc, takich jak: Restauracja Babka, Halva (kuchnia tatarska), Pawilon Towarzyski czy Kwestia Czasu.

Noclegi

Miasto oferuje liczne miejsca noclegowe, apartamenty, hotele o różnym standardzie czy kwatery prywatne. Na pewno warto znaleźć nocleg w centrum, niedaleko Pałacu Branickich czy Rynku Kościuszki, większość atrakcji będziecie mogli wtedy zobaczyć w trakcie jednego długiego spaceru. Tutaj znajdziesz polecane noclegi.

Booking.com

Białystok to miasto pełne różnorodnych atrakcji i bogatej historii, które z pewnością warto odwiedzić. Planując swoją podróż po Polsce, warto uwzględnić w niej ten niezwykły zakątek. Spacerując po malowniczych uliczkach, warto zwrócić uwagę na architekturę, taką jak Pałac Branickich czy Rynek Kościuszki.

Poza tym, na Podlasiu jest mnóstwo ciekawych miejsc, które częściowo opisałam na tym blogu.

Atrakcje Podlasia. Najciekawsze miejsca, które musisz zobaczyć

Białowieski Park Narodowy – co zobaczyć? Najpopularniejsze atrakcje

Spacer po Tykocinie: Najważniejsze atrakcje miasta