Jeśli spytasz kogoś z powiatu brzeskiego o najciekawsze atrakcje Skarbimierza z pewnością wymieni stare lotnisko, kościół w Małujowicach i pałac w Zwanowicach. Ale to dopiero początek niezwykłych miejsc i tajemnic gminy położonej tuż obok… Brzegu. Dlatego jeśli będziecie kiedykolwiek na brzeskim zamku Piastów Śląskich pamiętajcie, żeby odwiedzić gminę Skarbimierz.
Poniżej mapa, która pomoże Wam się odnaleźć w trakcie zwiedzania (możecie ją dodać do aplikacji Google Maps, wystarczy wejść na stronę poprzez telefon, kliknąć w prawym górnym rogu na powiększenie mapy [] i automatycznie uruchomi się aplikacja z poniższą mapą).
Gdzie zacząć zwiedzanie gminy Skarbimierz? Od byłego lotniska!
Możemy zacząć od… Skarbimierza. Zaczynając od lotniska Brzeg-Skarbimierz, które powstało na początku I wojny światowej. Lotnisko było pierwotnie niemieckie, następnie radzieckie, a dziś jest zlikwidowane. Warto zwrócić uwagę, że teren do zakończenia II Wojny Światowej należał do Niemiec i w tym okresie z lotniska startowały samoloty bombardujące Polskę.
Zarówno lotnisko jak i baza lotnicza trafiły w polskie ręce w roku 1993, jednak nie zostało rozwinięte w tym kierunku. Obecnie na tym terenie znajduje się kilkanaście firm, bowiem Skarbimierz słynie przede wszystkim z tego, że otwiera się tam najwięcej zagranicznych przedsiębiorstw. Niestety, dziś część hangarów jest pełna od śmieci i zbędnych części samochodowych.
„Brieg-Pampitz”. Filia niemieckiego obozu Groß-Rosen
W trakcie II Wojny Światowej tuż przy lotnisku, jednak bliżej Pępic znajdował się niemiecki obóz pracy. Przetrzymywano tam więźniów polskich, radzieckich, francuskich i żydowskich. Jeńcy pracowali m.in. przy rozbudowie lotniska wojskowego Luftwaffe. Obóz nazywano Judenlager albo Judenlager-Arbeitslager do momentu przekształcenia go w filię hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. W tym czasie w obozie Brieg-Pampitz przebywało około 1000 więźniów, w tym 600 żołnierzy Armii Krajowej. 23 stycznia 1945 r. Niemcy opuścili obóz pracy, a więźniowie ewakuowali się w kierunku południowym – Sudety.
Zabytki gminy Skarbimierz
Na terenie gminy Skarbimierz znajdziemy przeszło dwadzieścia obiektów zabytkowych. To w znacznej mierze kościoły: najbardziej znany w Małujowicach (słynie z pięknej polichromii), w Zwanowicach, Kruszynie, Brzezinie czy Pępicach. Gotycki Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Małujowicach należy do najciekawszych właśnie ze względu na ową polichromię, która robi wrażenie nie tylko na miłośnikach sztuki sakralnej. Co ciekawe, Małujowice mają szczególne znaczenie w historii Prus i Austrii. To na tamtejszych polach w XVIII wieku pomiędzy wojskami austriackimi i pruskimi stoczono bitwę o panowanie na Śląsku.
Opublikowany przez Stowarzyszenie Brzesko-Oławska Wieś Historyczna Środa, 27 listopada 2013
Niezwykle ciekawa jest historia płyty granitowej, którą można zobaczyć na końcu wsi Brzezina (w kierunku Lipek). Płyta jest znacznych rozmiarów, z wyrytym orłem śląskim oraz inskrypcją dotyczącą utworzenia w 1584 roku drogi do Wrocławia przez Księcia Jerzego II.
Zwanowice: więcej niż pałac
W miejscowości Zwanowice, na terenie gminy Skarbimierz możemy zobaczyć założony w pierwszej połowie XIX wieku park. Park w Zwanowicach został założony w pierwszej połowie XIX i ma powierzchnię około 1,5 hektara i usytuowany jest w środku wsi. Pałac w Zwanowicach został zbudowany w XVIII wieku, w stylu późnobarokowym. Niewiele wiadomo o jego historii. Dziś na jego terenie znajduje się dom seniora. Niektórzy narzekają, że nie jest ogólnodostępny, ale mi przyjemnie się patrzy na zabytek, który został tak pięknie odrestaurowany.
Obok pałacu znajdują się zabudowania folwarczne wymienione dalej. Do rejestru zabytków wpisano ponadto: kościół filialny p.w. MB Królowej Polski, dawną plebanię, folwark: czworak, spichrz, dwie stodoły i oborę.
Więcej inspiracji znajdziesz na moim Instagramie:
Spacerem i rowerem po Skarbmierzu i okolicy
Jeśli chcemy wybrać się na wędrówkę, warto pamiętać, że przez gminę przebiega Szlak św. Jakuba Via Regia. Możemy też udać się na południe województwa opolskiego, spacerując szlakiem aż do gminy Lewin Brzeski i tam skręcić na Nyską Drogę św. Jakuba.
Chociaż uwielbiam lasy, a gmina Skarbimierz charakteryzuje się symbolicznym zalesieniem to bez problemu znajdziemy malownicze krajobrazy. Do odkrycia najpiękniejszych i najbardziej malowniczych zakątków przyda nam się rower lub (dla mniej aktywnych) samochód.
Mimo że praktycznie na każdym kroku otaczają nas niekończące się pola, to moim faworytem jest zdecydowanie wyspa Prędocińska w dolinie Odry. Wsypa z jednej strony otoczona jest rzeką Odrą- malowniczy krajobraz ze skarpy kojarzy mi się z filmem z prawdziwego końca świata. Z drugiej strony od lądu Prędocin dzieli kanał. Na wyspie możemy podziwiać nizinny las nizinny las dębowo–grabowy, obszar o nazwie „Grądy Odrzańskie”, specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Podobne zalesienia znajdziemy też w dolinie potoku Psarskiego (Łukowice Brzeskie). Warto mieć na uwadze, że praktycznie większość nawet mniejszych zalesień położona jest przy rzekach i potokach. Nieopodal wyspy do Odry uchodzi rzeka Stobrawa.
Skarbimierz. Gmina, która kryje wiele tajemnic
Szukając informacji o wsiach i atrakcjach gminy Skarbimierz natrafiałam na historie, które nie znalazły potwierdzenia ani w literaturze ani w historycznych opracowaniach. Niewiele danych przetrwało po wojnie, w większości są to niemieckie publikacje, które częściowo zostały przetłumaczone na język polski. Oprócz tego, część historycznych akcentów nie przetrwała do naszych czasów, tak jak pamiątkowy obelisk po małujowickiej bitwie czy pomnik pruskiego króla na brzeskim rynku, który wskazywał najsłynniejszą wieś w gminie Skarbimierz.
Dlatego dziś warto spisywać, fotografować i upamiętniać historię miejsc z którymi jesteśmy związani. Nieważne w jakiej formie, bo nigdy nie wiemy co przetrwa przez kolejne sto, dwieście czy tysiąc lat. Warto pytać: babć, dziadków czy choćby sąsiadów „jak to kiedyś było” i jaka jest historia miejscowości i ich samych. Może nie będzie to w postaci uporządkowanej literatury, ale z pewnością w trakcie niezwykłych opowieści zakręci się łezka w oku, że ludzkie życie jest pełne niezwykłych niespodzianek.
Dajcie znać, kto z Was wybierze się na spotkanie z nieodkrytą historią Skarbimierza.
Do zobaczenia,
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”. Publikacja opracowana przez Ewelinę Gac.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Cykl artykułów współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 19. Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Cześć! Mam nadzieję, że podążycie moim szlakiem w podróży. Chętnie oglądam zdjęcia i filmy moich czytelników, dlatego oznaczajcie mnie w mediach społecznościowych:
Instagram: @ewelina.gac
Facebook: @wposzukiwaniukoncaswiata
Dziękuję za przybliżenie mi okolic, w których mieszkam, a jak się okazuje nie znam. Wyspa Prędocińska to miejsce, które zapewne pokocham jako miłośniczka natury:)
Piękna okolica. Tak często zapominamy, że pod samym nosem mamy niesamowite miejsca z ciekawą historią. Ta nasza Polska jest naprawdę interesująca.
Cudowne okolice, jak to się prawdziwie mówi cudze chwalicie a swego nie znacie…zachwycające kolory, jesień wkradła się na całego.
Na pewno się wybiorę. Dziękuję ślicznie.